အသြင္သဏၭာန္ ႏွင္႔ အႏွစ္သာရ
အိႏၵိယႏုိင္ငံ ဗုဒၶၶၶဂါယာမွာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းဆိုတာ ရွိပါတယ္.. ျမန္မာျပည္ကေန အိႏၵိယကုိစာလာ
သင္ၾကတဲ႔ စာသင္သားရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕ အေမ႔အိမ္သဖြယ္ ခ်စ္ခင္တြယ္တာ နားခုိအိပ္စက္ ေပ်ာ္ေမြ႕ရာ တသက္တာ မေမ႔ရက္စရာေတြနဲ႔ တသသ သတိရေနရမယ္႔ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးပါ.. တစ္ေန႕ ဆြမ္းခ်က္အလွည့္
က်လုိ႔ မီးဖုိခန္းထဲမွာ ဟင္းခ်က္ဖုိ႔ အထုပ္တစ္ထုပ္ကုိေဖာက္ခါနီး အလွဴရွင္စာတန္းေလး ေတြ႕လုိ႔ ဖတ္ၾကည့္မိပါ
တယ္.. နာမည္ေတြ လိပ္စာေတြမမွတ္မိေတာ႔ေပမယ္႔ ဤေကာင္းမႈေၾကာင္႔ မိသားစုလုိက္ ဗုဒၶၶၶဂါယာသုိ႔ဘုရားဖူး
လာရပါလုိ၏ဘုရား ဆုိတဲ႔ဆုေတာင္းေလးေၾကာင္႔ ရင္ထဲမွာ နင္႔ကနဲျဖစ္မိပါတယ္.. ျပီးေတာ႔လည္း မုိင္ 1800 ေက်ာ္ရွိတဲ႔ ဘုရားဖူးခရီးစဥ္ကုိ ကုိယ္တုိင္သြားဖူးသူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေတြ႕ၾကဳံ ခံစားခဲ႔ရတဲ႔ ဆြတ္ပ်ံ႕လြမ္း ေမာဖြယ္ ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းဖြယ္ ၀မ္းသာအားတက္ဖြယ္ အသြင္သဏၭာန္ပုိင္းဆုိင္ရာျမင္ကြင္းေတြနဲ႕ အႏွစ္သာရ ပုိင္းဆုိင္ရာ ေလးနက္မႈအေတြးေတြလည္း စိတ္ထဲမွာ ေပၚလာမိပါတယ္…
ဘုရားအေလာင္းေတာ္ကုိ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ ေသာၾကာေန႔ (B.C 623 May) မွာ
ကပိလ၀တ္ျပည္ ႏွင္႔ ေဒ၀ဒဟျပည္အၾကားရွိ လုမၺိနီဥယ်ာဥ္မွာ မယ္ေတာ္သည္ မတ္တတ္ရပ္လွ်က္ သားေတာ္ လည္း သတိရွိလွ်က္ မ်က္လုံးပြင္႔လွ်က္ လက္ဖ၀ါးတုိ႔ကုိျဖန္႔လွ်က္ ေျခတုိ႔ကုိ္ဆန္႕လွ်က္ အညစ္အေၾကးကင္းစြာ ျဖင္႔ ေျခမွစ၍ မယ္ေတာ္ေရာ သားေတာ္ပါ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ဖြားျမင္ခဲ႔ပါတယ္.. ဒီကမၻာအစ မဟာသမၼတမင္း သည္ သိဒၶတၳမင္းသားပင္ျဖစ္ခဲ႔၍ မဟာသမၼတမင္းမ်ိဳးဆက္မွာပင္ ျပန္လည္ဖြားျမင္ခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္.. မဟာ သမၼတမင္းမွသည္ အေလာင္းေတာ္ဖြားျမင္သည္အထိ မင္းဆက္ေပါင္း (334569 ) သုံးသိန္း သုံးေသာင္း ေလး ေထာင္႔ငါးရာ ေျခာက္ဆယ္႔ကုိးဆက္ရွိျပီး တျခားေသြးမေရာေႏွာေသာ အသမၻိႏၷခတၱိယ မင္းမ်ိဳးဆက္မွာ ဖြားျမင္ ခဲ႔တာ ျဖစ္ပါတယ္.. ဖြားျမင္ခ်ိန္မွာ မယ္ေတာ္႔ အသက္ 57 ႏွစ္ထဲမွာျဖစ္ျပီး ေနာက္ ခုနစ္ရက္အၾကာမွာ နတ္ရြာစံခဲ႔ပါတယ္..အေလာင္းေတာ္ ပဋိသေႏၶေနခဲ႔ဖူး ေသာမိခင္သည္ ပရိေဘာဂေစတီထုိက္၍ မည္သည့္အမ်ိဳးသားမွ သုံးေဆာင္ခံစားျခင္းငွာမထုိက္သလုိ ေနာက္ထပ္ပဋိသေႏၶေနျခင္းငွာလည္း မထုိက္တန္ေတာ႔ပါဘူး.. မယ္ေတာ္႔အသက္ 10 လနဲ႔ 7 ရက္အက်န္မွာ အေလာင္းေတာ္ ပဋိသေႏၶေနခဲ႔တာျဖစ္လုိ႕ ေမြးဖြားရျခင္းေၾကာင္႔ နတ္ရြာစံခဲ႔ရတာမဟုတ္ဘဲ ဓမၼတာအရ သက္ တမ္းေစ႔ သက္တမ္းကုန္လုိ႔သာ မယ္ေတာ္ နတ္ရြာစံခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္..
ဖြားျမင္လာေသာအေလာင္းေတာ္ကုိ ျဗဟၼာၾကီးေလးဦးတုိ႔က ေရႊဇာကြန္ရက္၊ စာတုမဟာရာဇ္ နတ္မင္းၾကီးေလးဦးတုိ႔က သစ္နက္ေရ၊ လူတုိ႔က ဘြဲ႕ျဖဴပုဆုိးတုိ႔ျဖင္႔ အဆင္႔ဆင္႔ခံယူၾကျပီး အေလာင္းေတာ္ သည္ လူတုိ႔လက္မွ ဆင္းသက္ကာ အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာမွာ မိမိႏွင္႔တူသူ ရွိ မရွိ ၾကည့္ရႈေတာ္မူျပီး ေျမာက္အရပ္ သုိ႔ ေရွ႕ရႈကာ ေျခလွမ္း ခုနစ္လွမ္းလွမ္း၍ “ ေလာကမွာ ငါအျမတ္ဆုံး၊ အၾကီးဆုံး၊ အခ်ီးမြမ္းအပ္ဆုံး၊ ယခုပဋိသေႏၶသည္ ေနာက္ဆုံးပဋိသေႏၶျဖစ္၍ ငါ႔မွာ ေနာက္ဘ၀မရွိေတာ႔ ” ဟု ရဲရဲေတာ္ စကားၾကီးငါးခြန္းကုိ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ႔ပါတယ္.. အေလာင္းေတာ္သည္ ပကတိေျမၾကီးေပၚမွာ ဖြားသည့္အတုိင္း အ၀တ္ဗလာ ၾကြလွမ္း သည္ကုိ မဟာျဗဟၼာၾကီးက ထီးျဖဴမုိး၍ သုယာမနတ္မင္းက သားျမီးယပ္ကုိင္ေဆာင္၍ နတ္မ်ားက မင္းေျမွာက္ တန္ဆာမ်ားကုိင္ေဆာင္၍ လုိက္ပါခဲ႔ပါတယ္.. လူတုိ႕အျမင္မွာေတာ႔ အေလာင္းေတာ္ကုိ အ၀တ္အစားအျပည့္ အစုံျဖင္႔ ဆယ္႔ေျခာက္ႏွစ္သားအရြယ္ ေကာင္းကင္၌ ၾကြလွမ္းသည္ကုိ ဖူးျမင္ရပါတယ္..
လုမၺိနီကုိ ယခုအခါ ရုမၼေဒးဟုေခၚ၍ အိႏၵိယေျမာက္ပုိင္း နယ္စပ္မွ ေျခာက္မုိင္အကြာရွိ နီေပါႏုိင္ငံထဲမွာ တည္ရွိပါတယ္..ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးသန္႔၏ အက်ိဳးေဆာင္မႈေၾကာင္႔ စိမ္းစုိသာယာျပီး သန္႔ရွင္းလွ ပတဲ႔ လုမၺိနီ ျဖစ္ေနပါျပီ.. ခရစ္ 1896 မွာ ေက်ာက္စာ၀န္ မစၥတာ ကန္နင္ဟမ္က လုမၺိနီကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ႔ျပီး မယ္ေတာ္မာယာသားဖြားျမင္ပုံရုပ္တုေတြ႕ရွိရာ အုတ္တုိက္ရယ္၊ အျမင္႔ 13 ေပ 6 လက္မ၊ လုံးပတ္ 7 ေပ 3 လက္မရွိတဲ႔ အေသာကေက်ာက္စာတုိင္ရယ္၊ေရပူေရေအး သုံးေဆာင္ခဲ႔တဲ႔အထိမ္းအမွတ္ ေရကန္ရယ္၊ အေသာ ကမင္း တည္ခဲ႔တဲ႔ ေျခခုနစ္လွမ္း လွမ္းခဲ႔ရာေစတီ ခုနစ္ဆူအနက္ ေလးဆူကုိ ဖူးေတြ႕ႏုိင္ပါေသးတယ္.. ျပီးေတာ႔ ကပိလ၀တ္နန္းေတာ္ရာေဟာင္း ၊ နိေျဂာဓာရုံေက်ာင္းနဲ႔ ေရာဟိနီ ျမစ္ေနရာေတြကုိလည္း သမုိင္းမွာ အျငင္း ပြားဆဲျဖစ္ေနေသးေပမယ္႔ ရာဟုလာတုိ႔ နႏၵမင္းသားတုိ႔ ကုိေတာ႔ ေအာက္ေမ႔တသ သတိတရျဖစ္ေနဦးမယ္႔ ေနရာေတြပါပဲ..
B.C 588 May မွာ ဘုရားပြင္႔ခဲ႔တဲ႔ ေဗာဓိပင္ကုိ အေသာကမင္းရဲ႕မိဖုရားငယ္ တိႆရကၡာ ကစ္ခါ၊ သ်ီ၀ဘုရင္ ဆာဆကၤာ က ႏွစ္ခါ၊ ခရစ္ 1193 မွာ မြတ္စလင္ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ မုိဟာမက္ဂုိရီက တစ္ခါဖ်က္ဆီးခဲ႔ျပီး ခရစ္ 1876 မွာ ေလမုန္ တုိင္းေၾကာင္႔လဲက်သြားတဲ႔ေဗာဓိပင္ရဲ႕မ်ိဳးဆက္ကုိ ဟိႏၵဴဘုန္းၾကီး မဟန္႔ဂီရိ (သုိ႕) ေက်ာက္စာ၀န္ မစၥတာ ကန္ နင္ဟန္က လက္ရွိေဗာဓိပင္ကုိ ျပန္လည္စုိက္ပ်ိဳးထားတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္.. ဘာပဲျဖစ္ခဲ႔ေစေဗာဓိပင္ေပါက္ရာေျမေနရာဟာဒီစၾက၀ဠာမွာပထမဆုံးေပၚထြန္းခဲ႔တဲ႔ေျမေနရာ၊ပရိကၡရာငါးစုံပါတဲ႔ ၾကာပင္ေပါက္ခဲ႔တဲ႔ေျမေနရာ၊ဘုရားငါးဆူဗုဒၶၶၶျဖစ္မယ္႔ေျမေနရာ၊မာန္းငါးပါးေအာင္ရာဌာနျဖစ္တဲ႔ေဗာဓိပင္နဲ႔ေရႊပလႅင္ကို အေလးဂရုျပဳတဲ႔အေနနဲ႔ ဘုရားရွင္ကုိယ္တုိင္မမွိတ္ေသာမ်က္စိနဲ႔ ခုနစ္ရက္လုံးလုံးမတ္မတ္ရပ္ ၾကည့္ရႈခဲ႔ျပီး ဘုရားရွင္ရဲ႕အသုံးအေဆာင္ ပရိေဘာဂေစတီထုိက္တဲ႔ေျမေနရာပါ.. သာသနာကြယ္ခ်ိန္ေရာက္ရင္ ရွိရွိသမွ်ဓာတ္ေတာ္ေတြေဗာဓိပင္ေအာက္မွာစုေ၀းျပီး နိမၼိတရုပ္ပြားေတာ္အျဖစ္ ေနာက္ဆုံးတရားေဟာၾကားကာ ဓာတုပရိနိဗၺာန္စံ၀င္မယ္႔ေျမေနရာပါ.. အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဒီေနရာဟာ လူသူမေရာက္ႏုိင္တဲ႔ေဒသျဖစ္ေနလုိ႔ လူသားမ်ားနာၾကားခြင္႔မရေတာ႔ဘဲ နတ္ျဗဟၼာမ်ားသာ နားၾကားခြင္႔ရမယ္႔ တရားပြဲပါ..
ပိဋကတ္စာေပနဲ႔ယွဥ္ၾကည့္ရင္ လက္ရွိ မုဥၥလိႏၵာသတၱာဟေနရာဟာနီးလြန္းေနေပမယ္႔ ရာဇာယတန သတၱာဟေနရာကေတာ႔ ျမန္မာျပည္သားေတြအတြက္ အားတက္ ဂုဏ္ယူဖြယ္ေကာင္းလွပါတယ္.. ျမတ္ဗုဒၶၶၶ ကုိ ပထမဆုံး မုန္႔ဆြမ္းကပ္ခြင္႔ရတဲ႔ေနရာ၊ ပထမဆုံး ေဒြ၀ါစိကသရဏဂုံ (ဗုဒၶၶၶ ဓမၼ)ေဆာက္တည္ခြင္႔ရတဲ႔ေနရာ၊ ပထ မဆုံးဗုဒၶၶၶဘာသာ၀င္ေပၚထြန္းခဲ႔တဲ႔ေနရာ၊ပထမဆုံးဓာတ္ေတာ္ ဆံေတာ္ရွစ္ဆူပူေဇာ္ခြင္႔ရရွိခဲ႔တဲ႔ေနရာျဖစ္ပါတယ္.
တပုႆ နဲ႔ ဘလႅိက တုိ႕ကုိ ျမန္မာျပည္သားေတြ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ဆုိေစဦးေတာ႔ သူတုိ႔ပင္႔ေဆာင္ခဲ႔တဲ႔ ဆံေတာ္ ေတြကေတာ႔ ျမန္မာျပည္မွာရွိေနတယ္ဆုိတာ ယေန႕ ကမၻာ႔အံခ်ီးဖြယ္ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ျမတ္က အထင္ကရ သက္ေသပါ..
ေဗာဓိပင္ရဲ႕အေရွ႕ဘက္မွာအေသာကမင္းေကာင္းမႈထီးေတာ္အပါအ၀င္ဉာဏ္ေတာ္ေပ 180 .. ဖိနပ္
ေတာ္ 48 ေပ ရွိတဲ႔ ေလးေထာင္႔ပုံ မဟာ ေဗာဓိေစတီေတာ္ၾကီးကုိဖူးျမင္ႏုိင္ပါတယ္.. အေသာကမင္းတည္ခဲ႔သမွ် ေလးေထာင္႔ပုံစံေစတီေတာ္ဟာ ဒီတစ္ ဆူတည္းရွိလုိ႔ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အေသာကမင္းဟာ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေပမယ္႔ ဂ်ိန္းအေငြ႕အသက္မကုန္ေသးဘူး လုိ႔ ပညာရွင္မ်ားမွတ္ခ်က္ခ်တာကုိလည္း မွုတ္သားဖူးပါတယ္.. ခရစ္ 2 ရာစုမွာ မဂဓဘုရင္တစ္ပါးက လက္ရွိပုံစံ ျဖစ္ေအာင္ျပဳျပင္ခဲ႔ျပီး ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၃၉ မွာ မင္းတုန္းမင္းၾကီးကထပ္မံျပဳျပင္ခဲ႔တယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္..ေစတီရံ ေလးဆူဟာ မင္းတုန္းမင္းရဲ႕ကုသုိလ္လုိ႔ သမုိင္းမွတ္တမ္းရွိပါတယ္..ေစတီေတာ္အတြင္းမွာ ဂုတၱေခတ္လက္ရာ ဉာဏ္ေတာ္ 10 ေပခန္႕ရွိတဲ႔ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ကုိဖူးေတြ႕ႏုိင္ျပီး ဘုရားရွင္ ေဗာဓိပင္ေအာက္မွာ သီတင္းသုံး စဥ္က ထုိင္ေတာ္မူသြားတဲ႔ အပရာဇိတပလႅင္ေနရာလည္းျဖစ္ပါတယ္.. ရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ရဲ႕ေရွ႕နားေလးမွာ တြင္း ငယ္တစ္ခုရွိျပီး အရင္က ဟိႏၵဴေတြကုိးကြယ္တဲ႔ သွ်ီ၀လိင္ပုံေက်ာက္ရုပ္ၾကီးရွိတဲ႔ေနရာျဖစ္ခဲ႔ျပီး လြတ္လပ္ ေရးရျပီးမွ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ေတာင္းဆုိခ်က္အရ ဖယ္ရွားေပးခဲ႔တဲ႔ေနရာျဖစ္ပါတယ္.. အထက္ပစၥယံက ရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ကုိေတာ႔ တက္ေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ခြင္႔ ပိတ္ထားခဲ႔တာ ၾကာပါျပီ…
ဥရုေ၀လေတာတန္းနဲ႔ ဒုကၠရစရိယစခန္းလႈိဏ္ဂူ၊ ဃနာႏုိ႕ဆြမ္းကပ္ခဲ႔တဲ႔ သုဇာတာေညာင္ပင္တန္းဟာ လြမ္းေမာစရာေကာင္းလွေပမယ္႔ ေရႊခြက္ေမွ်ာခဲ႔ရာ ေနရၪၹၺၨရာကေတာ႔ ေကာ ခဲ႔ပါျပီ. အနာဂါရိက ဓမၼပါလလက္ထက္ အမႈျဖစ္တုန္းက သီေပါမင္းကုိယ္တုိင္ ခမည္းေတာ္ေဆာက္ထားတဲ႔ဇရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အထားခုိင္လုံစြာနဲ႔အေကာင္းဆုံးသက္ေသလုိက္ခဲ႔ေပမယ္႔ မဟန္႔သာပုိင္ေစလုိ႔ဆုံးျဖတ္ခံခဲ႔ရတဲ႔ မင္းတုန္းဇရပ္ၾကီးကေတာ႔ သူတုိ႔ေတြရဲ႕ ႏြားေမြး ဆိတ္ေမြးရာဌာနျဖစ္ခဲ႔ရျပီး ေကာင္းမႈရွင္ ေက်ာက္စာတုိက္ႏွစ္ခုကလည္း ေတာျခဳံအုံၾကား ေခ်ာက္ၾကား ေျမာင္းၾကားေရာက္သြားခဲ႔ရပါျပီ.. ဒါေတြဟာလူမ်ိဳးကြဲျခင္းက အေျခခံ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သလုိ ဘာသာျခားျခင္းကလညး္ အဓိက အေရးပါလွပါတယ္..
ဗာရာဏသီျမိဳ႕နဲ႔ 8 ကီကုိမီတာအေ၀းမွာ မိဂဒါ၀ုန္ေတာရွိျပီး သီဟုိဠ္သား သူေတာ္စင္ အနာဂါရိက ဓမၼ ပါလ ရဲ႕ အက်ိဳးေဆာင္မႈေၾကာင္႔ မိဂဒါ၀ုန္ဟာ က်ယ္က်ယ္၀န္း၀န္းနဲ႔သာသာယာယာရွိလွပါတယ္.. ဗုဒၶဂါယာမွာ ဘုရားရတနာေပၚထြန္းခဲ႔ျပီး မိဂဒါ၀ုန္မွာ တရားရတနာနဲ႔သံဃာရတနာေပၚထြန္းခဲ႔ပါတယ္.. အေသာကမင္း တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ႔တယ္လုိ႔ ယူဆရတဲ႔ တရားဦး ဓမၼစၾကာေဟာၾကားရာ ဓမၼရာဇိက ေစတီၾကီးကေတာ႔ ခရစ္ 1794 မွာ ျဖိဳခ်ခံခဲ႔ရလုိ႔ ဉာဏ္ေတာ္သုံးေပေလာက္သာၾကြင္းက်န္ခဲ႔ေပမယ္႔ အနတၱလကၡဏသုတ္ေဟာၾကားရာ ဓေမၼခ ေစတီေတာ္ၾကီးကေတာ႔ ဉာဏ္ေတာ္ 104 ေပအျမင္႔နဲ႔ ဖူးေတြ႕ႏုိင္ပါေသးတယ္..
မိဂဒါ၀ုန္ေတာေနရာဟာ ပထမဆုံး နတ္ျဗဟၼာေတြ ကုေဋနဲ႔ခ်ီျပီး တရားထူးရခဲ႔တဲ႔ေနရာ.. အတိတ္ဘ၀ေတြတုန္း က အရင္ဆုံး အေစာဆုံး ပထမဆုံး ကုသုိလ္ေကာင္းမႈေတြကုိ ျပဳခဲ႔ဖူးတဲ႔ အရွင္ေကာ႑ည ပထမဆုံး တရားထူး ရခဲ႔တဲ႔ေနရာျဖစ္လုိ႔ လူသားေတြအေနနဲ႕လည္း ပထမဆုံး တရားထးူရခဲ႔တဲ႔ေနရာ.. အနတၱလကၡဏသုတ္ေဟာ ၾကားအျပီးမွာ ပဥၥ၀ဂၢီငါးပါးလုံး ရဟႏၱာျဖစ္ခဲ႔လုိ႔ ရဟႏၱာစတင္ေပၚထြန္းခဲ႔တဲ႔ေနရာလည္းျဖစ္ပါတယ္.. ဘုရားရွင္ မိဂဒါ၀ုန္မွာ တစ္၀ါဆုိစဥ္အတြင္း ယသသူေဌးသားနဲ႔သူငယ္ခ်င္း 54 ေယာက္ ရဟႏၱာေတြျဖစ္ခဲ႔ၾကျပီး မိသားစု၀င္ ေတြလည္း တရားထူးေတြ ရရွိေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္.. ၀ါကၩတ္တဲ႔အခါ ရဟႏၱာ အပါး 60 ကုိ သာသနာျပဳခရီးစတင္လႊြတ္ခဲ႔လုိ႔ မိဂဒါ၀ုန္ေတာေနရာဟာ သာသနာျပဳ ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္ေနရာလညး္ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္.. ေနာင္ပြင္႔မည့္ အရိေမေတၱယ် ဘုရားရွင္ဟာ ဗာရာဏသီမွာ ဖြားျမင္မွာျဖစ္လုိ႔ ဗာရာဏသီျမိဳ႕ဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေကတုမတီျမိဳ႕ဆုိတဲ႔အမည္နဲ႔ ဘုရားေလာင္းဖြားျမင္ရာေနရာ နဲ႔ တရားဦး ဓမၼစၾကာ ေဟာၾကားရာေနရာအျဖစ္ ျပန္လည္လႈပ္ရွား အသက္၀င္ေနဦးမွာပါ….
မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု ကဆုန္လျပည့္ အဂၤါေန႔ (B.C 543 May) မွာ ဘုရားရွင္ဟာ ကုုသိနာရုံမွာ ပရိနိ ဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္.. ကုသိနာရုံဟာ ေရွးေရွးတုန္းက ကုသ၀တီေနျပည္ေတာ္ၾကီးျဖစ္ခဲ႔ဖူးျပီး ဘုရားေလာင္း ကလည္း စၾက၀ေတးမင္း ၇ ၾကိမ္ျဖစ္ခဲ႔ဖူးပါတယ္.. ဒါ႔ေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္အေနျဖင္႔ ကုသိနာရုံမွာ ခႏၶာကုိယ္ခ် ျခင္းသည္ ၈ ၾကိမ္ေျမာက္ျဖစ္ျပီး စၾက၀ေတးမင္းစည္းစိမ္လည္း မျမဲေၾကာင္းကုိျပထားတဲ႔ မဟာသုဒႆနသုတ္ ကုိ ေဟာၾကားေတာ္မူလုိတာေၾကာင္႔ရယ္.. ေနာက္ဆုံး သာ၀က သုဘဒၵ ကို တရားထူးရေစခ်င္တာေၾကာင္႔ရယ္
စံေတာ္မူျပီးလုိ႔ ၾကြင္းက်န္ရစ္တဲ႔ သရီရ ဓာတ္ေတာ္ေတြကုိ ေဒါဏပုဏၰားက ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ခြဲေ၀ေပးႏုိင္ေၾကာင္း ျမင္ေတာ္မူတာရယ္ေၾကာင္႔ ကုသိနာရုံမွာ စံေတာ္မူျခင္းျဖစ္ပါတယ္.. ေျမာက္အရပ္သုိ႔ ဦးေခါင္းျပဳ၍စံေတာ္မူျခင္းမွာ လာေရာက္ဖူးေမွ်ာ္သူပရိသတ္မ်ားအတြက္ ေျမာက္အရပ္သုိ႔ ဦးေခါင္းျပဳ၍ ဖူးေမွ်ာ္အပုူေဇာ္ခံျခင္းငွာ သင္႔ေလ်ာ္ ေလ်ာက္ပတ္ေသာေၾကာင္႔သာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ စာေပ ဆုိပါတယ္..
ကုသိနာရုံမွာ ေရၾကည္ေတာ္သုံးရာဌာနရယ္ မဟာပရိနိဗၺာနေစတီရယ္.. ေတေဇာဓာတ္ေလာင္ကၽြမ္း ရာ အဂၤါရေစတီရယ္ကုိ ဖူးေမွ်ာ္ႏုိင္ပါတယ္.. မဟာပရိနိဗၺာနေစတီေတာ္ၾကီးရဲ႕ မူလဒါယကာကုိ မသိရွိရေသးေပမယ္႔ ေလ်ာင္းေတာ္မူရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ကုိေတာ႔ ေအဒီ ၅ ရာစုမွာ မထုရာျမိဳ႕မွ ဗိသုကာ ဒိန က ထုလုပ္ခဲ႔ျပီး ဟရိဗလ ဆြာမိ က လွဴဒါန္းခဲ႔ေၾကာင္းဆုိပါတယ္..ခရစ္ 1833 မွာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ႔ျပီး ေပ 20 ေလာက္ရွိမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းမိပါ တယ္…
ဖြား ပြင္႔ ေဟာ စံ ဆုိတာ သံေ၀ဇနိယေလးဌာနျဖစ္ျပီး ပြင္႔ ေဟာ ျမဲေန ဆင္းနတ္ျပည္ ဆုိတာကေတာ႔
ဘုရားရွင္တုိင္း မစြန္႔တဲ႔ အ၀ိဇဟိတ ေလးဌာနပါ ..သာ၀တၳိျမိဳ႕ ေဇတ၀န္ေက်ာင္း ဂႏၶကုဋိ တုိက္ ထဲက ဘုရားရွင္က်ိန္းစက္ရာ ကုတင္ေျခေလးေခ်ာင္းေနရာဟာ အ၀ိဇဟိတဌာနတစ္ခုပါ..ေဇတ၀န္ အ၀င္မွာ အာနႏၵာ ေဗာဓိကုိ ဖူးေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္.. သစ္ပင္တစ္ပင္ဟာ ႏွစ္ 2500 ေက်ာ္အသက္ရွည္ႏုိင္ပါ႔မလားဆုိတဲ႔ ဒကာတစ္ ေယာက္ရဲ႕အေမးကုိ ေလာကနိယာမ နဲ႔ ဓမၼနိယာမ ကိုမႏႈိင္းယွဥ္အပ္ေၾကာင္း.. တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ ယုံၾကည္မႈ မယုံၾကည္မႈေတြေၾကာင္႔ ကုသိုလ္ရတာရွိသလုိ မရတာလည္းရွိေၾကာင္း .. ကုသုိလ္မရတာ ကိစၥမရွိေပမယ္႔ အကုသုိလ္ရသြားရင္ေတာ႔ ကိစၥရွိသြားျပီးျဖစ္ေၾကာင္း အာနႏၵာေဗာဓိေအာက္မွာ နိယာမတရားငါးပါးအေၾကာင္း
နည္းနည္းေျပာျဖစ္ခဲ႔ပါေသးရဲ႕…
ဘုရားရွင္ဟာ အနာထပိဏ္ရဲ႕ေဇတ၀န္မွာ ၁၉ ၀ါ၊ ၀ိသာခါ ရဲ႕ပုဗၺာရုံ မွာ ၆ ၀ါ နဲ႔ သာ၀တၱိမွာ၂၅ ၀ါ သီတင္သုံးခဲ႔ပါတယ္.. ေဇတ၀န္ကုိ သြားေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ႏုိင္ေပမယ္႔ ပုဗၺာရုံကေတာ႔ အစိရ၀တီျမစ္ေအာက္ေရာက္ သြားသလုိလုိ ဟုိနားလုိလုိ ဒီနားလုိလုိ အဆင္႔မွာပဲရွိပါေသးတယ္.. ဒါေပမယ္႔ ထုိင္း ေဒါက္တာ သီလရွင္ ရဲ႕ ေခတ္သစ္၀ိသာခါေက်ာင္းတုိက္ကေတာ႔ နာမည္နဲ႔လုိက္ပါေပရဲ႕… သာ၀တၳိမွာ ေဒ၀ဒတ္ နဲ႔ စိၪၥမာနတုိ႔ ေျမမ်ိဳတာ သူ႔ထုိက္နဲ႔သူ႕ကံမုိ႕ ၀မ္းနည္းစရာမေကာင္းလွေပမယ္႔ ဘုရားရွင္နဲ႔သက္တူရြယ္တူ ေကာသလမင္း ၾကီး ဘာတရားထူးမွရမသြားတာကေတာ႔ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းလွပါတယ္.. ဒါကလည္း ပါရမီနည္းခဲ႔တဲ႔ သူ႕ထုိက္နဲ႔သူ႕ကံပါပဲေလ.. ဗိမၺိသာရတုိ႔မ်ား ဘုရားေလာင္းဘ၀ကတည္းက ရုိရုိက်ိဳးက်ိဳးေလးေလးစားစားနဲ႔ သူ ေတာ္ေကာင္းမွန္းအကဲခပ္တတ္ခဲ႔တယ္.. ဒါေတာင္ ဘုရားေလာင္းထက္ ၅ ႏွစ္ငယ္ပါတယ္.. ေကာသလတုိ႕ မ်ား ဘုရားရွင္အစစ္ၾကီးနဲ႔ေတြ႕ေနတာေတာင္ ဘုရားဟုတ္မွဟုတ္ရဲ႕လား လုပ္ေသးတာကုိး…
ျမတ္ဗုဒၶ ငါး၀ါအရမွာ ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒနမင္းၾကီးဟာ ထီးျဖဴေအာက္မွာပဲ လူ၀တ္ေၾကာင္ဘ၀နဲ႔ ရဟႏၱာျဖစ္ကာ သက္ေတာ္ ၉၀ ေက်ာ္မွာ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူပါတယ္.. ဘုရားရွင္ ၇ ၀ါအရမွာ ပုထုဇဥ္အျဖစ္နဲ႔ သာရွိေနေသးတဲ႔မယ္ေတာ္နတ္သားကုိ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္မွာ ၀ါတြင္းသုံးလလုံး အဘိဓမၼာတရားေဟာၾကား ကာ ေသာတာပန္တည္ေစျပီး သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔မွာ အရွင္သာရိပုတၱရာ သီတင္းသုံးေနတဲ႔သကၤႆနဂုိရ္
ျမိဳ႕ကုိ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာနဲ႔ျပန္လည္ဆင္းသက္လာတဲ႔အခါမွာ ဘုရားအသေရေတာ္ဟာတင္႔တယ္လြန္းလုိ႔ ဘု ရားဆု မပန္သူမရွိဘူးလုိ႔ဆုိပါတယ္.. နတ္ေတြကုိျမင္ရတဲ႔ထုိပြဲမွာ ဘုရားရွင္ညာေျခေတာ္ခ်ခဲ႔ေနရာကုိ အေသာ ကဘုရင္က အစလေစတီတည္ထားခဲ႔ေပမယ္႔ အခုေတာ႔ေတာင္ကုန္းအျဖစ္ပဲက်န္ရွိပါေတာ႔တယ္.. ေဘးနားမွာ အေသာကေက်ာက္တုိင္ကုိေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္.. ေနာက္ျပီးအရွင္သာရိပုတၱရာေက်ာင္းေတာ္ရာေနရာကုိခပ္ လွမ္းလွမ္းမွာေတြ႕ျမင္ႏုိင္ျပီး တူးေဖာ္ျခင္းမျပဳရေသးပါဘူး..
အေသာကမင္းရဲ႕ပါဋလိပုတ္… လိစၦ၀ီတုိ႔ရဲ႕ေ၀သာလီတုိ႔ကုိ လြမ္းေမာစြာျပန္လည္ျမင္ေတြ႕ႏုိင္သလုိ ေပး၍မကုန္ လွဴ၍မခန္း တဲ႔ အမိတေဘာဂသူေဌးၾကီးမ်ားေပၚထြန္းရာ ရာဇျဂိဳလ္ကလည္း ေတာင္ငါးလုံးေအာက္ မွာ ေလ႔လာၾကည့္ရႈစရာေတြတပုံတပင္နဲ႔သက္၀င္လွပေနဆဲပါ.. ခရစ္ 427 မွာ စတင္ေပၚထြန္းခဲ႔ျပီး 1197 မွာ မြတ္ဆလင္တုိ႔လက္ခ်က္နဲ႔ပ်က္စီးခဲ႔ရတဲ႔ အရွင္နာဂဇုနတည္ေထာင္ခဲ႔တဲ႔ကမၻာ႔အေစာဆုံးတကၠသိုလ္ နာလႏၵာကုိလည္း သမုိင္းရုပ္ၾကြင္းအျဖစ္ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ျပီး ဒီနယ္သားေတြျဖစ္တဲ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာနဲ႔ အရွင္ေမာဂၢလာန္တုိ႔ကုိ တသ သ သတိရေစမယ္႔ေနရာေတြပါ.. ရာဇျဂိဳလ္ျမိဳ႕မွာ ပထမဆုံး ေက်ာင္းျဖစ္တဲ႔ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းေတာ္ေပၚထြန္းခဲ႔ျပီးပထမဆုံးသဂၤါယနာတင္ရာသတၱပဏၰိလွုိဏ္ဂူကုိလည္းေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္..ဗိမၺိသာရ.. ဇီ၀က.. အဇာတသတ္ နဲ႔ ေဒ၀ဒတ္တုိ႔ကုိလည္း ၀မ္းသာ၀မ္းနည္း ျပန္လည္သတိရေစမယ္႔ေနရာေတြျဖစ္ပါတယ္.. ေဒ၀ဒတ္တုိ႔ အဇာတသတ္တုိ႔ ဘယ္လုိပင္ဆုိးခဲ႔သည္ဆိုေစဦး သူတုိ႔ေတြက တစ္ခ်ိန္မွာ ပေစၥကဗုဒၶေတြအျဖစ္နဲ႔က်ိန္းေသကၽြတ္ တမ္း၀င္မယ္႔ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ.. သူတုိ႔ကုိ လူဆုိးၾကီးေတြအျဖစ္ရႈျမင္ေနၾကတဲ႔ငါတုိ႕ကေတာ႔ ဘယ္ေတာ႔မ်ားမွာမွ ကၽြတ္တမ္း၀င္ၾကမွာလဲလုိ႔ ကုိယ္႔ကုိယ္ကုိျပန္ေမးရင္း သံေ၀ဂရေနပါေတာ႔တယ္……။ ဒီေဆာင္းပါးနဲ႕ပါတ္သက္ျပီးေမးျမန္းသမွ်ကိုစိတ္ရွည္စြာနဲ႕ အၾကံဥာဏ္ေပးေသာ သူငယ္ခ်င္း အရွင္ဝိစိတၱ(ဓမၼာစရိယ) MA ကုိ အထူးပဲေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ စာဖတ္ပရိတ္သက္မ်ားလဲ ဒီေဆာင္းပါးႏွင့္ပါတ္သက္ျပီး ဓမၼသေဘာတရားေလးမ်ား မသိတာ မရွင္းတာရွိခဲ့ရင္ အျပဳသေဘာဆာင္ျပီး ေဆြးေႏြးႏုိင္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားလုိပါတယ္။
အရွင္ေကလာသ(သာစည္) MA မဂဓ တကၠသုိလ္။
